Başbakan özel bir TV'de Gezi Parkı olayları ile ilgili sorulara cevap verirken "bazı aracı kurumlar"ın reklam verenlerin haberi olmadan siyasi davranarak reklamları kestiklerini anlatmıştı. Peki Erdoğan'ın bahsettiği 28 Şubat zihniyetini taşıyan aracı kuruluş ve markalar hangileriydi?
Hakan GÖKSEL'in haberi
Gezi'yi bahane edip reklamı kesen aracı kuruluşlar
Başbakan Erdoğan katıldığı özel bir televizyon programında Gezi Parkı olayları ile ilgili sorulara cevap verirken "bazı aracı kurumlar"ın (medya satın alma ajansları) reklam verenlerin haberi olmadan medyaya verdikleri ilanları kestiklerini söyledi. Bu sözlerden sonra gözler reklamla ile ilgili aracı kurumlara çevrildi.
Yayınları ile Gezi Parkı olaylarındaki provokasyonu desteklemek istemeyen medyaya karşı cezalandırıcı bir tavır içerisine giren aracı kuruluşlar, ilk iş olarak reklamları kesmek yönünde adım attı. İptal edilen reklamların Amerika ve İngiltere menşeili Türkiye'de büyük pazar payına sahip şirketlere ait markaların reklamları olması gözlerden kaçmadı. İptal kervanına TÜSİAD'da temsil edilen şirketlerin markalarının da katılması dikkat çekti.
Reklam iptalleri 28 Şubat'ta yaşananları hatırlattı. Reklamcılar Derneği ve Reklamcılık Vakfı Genel Müdürü Ayşegül Molu'nun Reuters ajansı aracılığıyla yerli ve yabancı markalara reklamları kesme çağrısı ise büyük tepki çekti.
Ajanslar tarafından sosyal medya üzerinden de markalara yönelik karalama hazırlıkları yapılacağını öne sürerek medyadan reklamlar çekildi. Reklamları iptal etmelerinin ardında "protestocuların markaları karalama girişimi" olduğu öne sürüldü.
Yansımalar bununla sınırlı kalmadı. Şirketlere ait çok sayıda önceden programlanmış basın toplantısı da iptal edildi. Haber 7'den Hakan Göksel o şirketleri araştırdı...
Türkiye'deki aracı kuruluşlar ve reklam pastasının büyüklüğü
Türkiye'de faaliyet gösteren aracı kuruluşlar arasında Group M çatısı altında Mindshare, Mediacom Maxxus, The Media Edge, gibi şirketlerin yanı sıra Starcom Mediawest (Vivaki Turkey), Universal Media, O.M.D, Carat, Zenith(MG INITIATIVE), People, Vizeum, Havas Media, VERİTAS MEDIA gibi şirketler var.
Global boyuttaki bu şirketler medyada planlama ve satın alma yapıyor. 2012 yılı verilerine göre reklam pastası bir önceki yıla göre yüzde 8 daha büyüyerek toplam reklam harcamaları 4 milyar 625 milyon liraya ulaştı. Söz konusu aracı şirketler yaklaşık 5 milyar dolarlık bir pastayı yönlendiriyor.
Erdoğan ne demişti?
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, özel bir televizyon kanalında Gezi Parkı olayları ile ilgili soruları yanıtlarken aracı kurumların reklamları kesmelerini gündeme getirerek "Bütün medya demeyelim. Burada bazı medya grupları bunların yanında yer aldılar. Öyle gazeteler oldu ki; özellikle köşe yazarları ve atılan başlıklarla provakatif çağrılar yaptılar. Ve biz bunları okuduğumuz anda dedik ki biz nereye gidiyoruz. Aracı reklam kurumları gazetelere ve televizyonlara reklam vermiyormuş. Böyle bir şey olabilir mi? Bu bir defa medya grupları için ve ülke ekonomisi için bir sıkıntı. Ben çok açık net söylüyorum. Arkadaşlara dedim bu kuruluşları bir tespit edin. Hangi kuruluşlar şirketlerin reklam vermelerine ambargo uyguluyorlar. Gereğini yaparız. Başıboş bırakmayız" dedi.
"İdeolojik davranmak suretiyle holdinglerin reklamını vermiyor. Çok enteresan bir noktaya zemin hazırlıyor" diyen Erdoğan 'Biz istediğimiz zaman bunu yaparak Türkiye'nin ekonomik itibarını sarsarım' mesajı verme gayretindeler. Bu aracı kurumdan kaynaklanıyor. Reklam veren bundan haberdar bile değil. Ben birkaç tanesini aradım, haberleri yok. Aracı kurumlar reklamları kestiler' demişti.
Kimler iptal etti kimler yeniden başladı?
Bazı aracı kuruluşların yetkilileri hafta sonu medya kuruluşları ile yoğun telefon trafiğine girdi. Çok sayıda reklam rezervasyonunu iptal ettiler. Aracı kuruluşlar, reklam iptallerine gerekçe olarak "göstericilerin Gezi Parkı olaylarını vermeyen markaları protesto edeceği" iddiasını öne sürdüler.
Rezervasyon iptalleri yapılan markaların Amerikan ve İngiliz menşeili şirketlere ait olması gözlerden kaçmadı. Bunun yanı sıra diğer iptal edilen reklamların Koç, Sabancı, Eczacıbaşı, Yaşar Holding, Banvit gibi TÜSİAD'da temsil edilen holdinglere ve markalara ait olması dikkat çekti. Bazı aracı kuruluşların rezervasyon iptalleri 28 Şubat döneminde yaşananları hatırlattı.
Vodafone, P&G, Komili, IKEA, Tamek, Migros, Posta, Finansbank, Aygaz, gibi markalar önce rezervasyonları iptal etti sonrasında ise yeniden reklamlara başladı.
Loreal, Fritolay, , Algida, Unilever, Visa, Kraft, Coca Cola, Genesis Excilor, Jhonson&Jhonson, Benckiser,ING, gibi yabancı markaların yanında Lassa, Nivea, Pınar, Banvit, Carrefoursa, Axa Sigorta, İzocam , Yapı Kredi Bankası, Pegasus Beko, Ford, Koçtaş, Arçelik, İklimSa gibi Amerika ve İngiltere kökenli Türkiye merkezli ya da Türkiye'de temsil edilen dev markalar henüz reklam vermeye başlamadı.
Reklamı için siyasi "silah" dedi reklamvereni "akılsızlık" ile suçladı
Reklamcılar Derneği ve Reklamcılık Vakfı Genel Müdürü Ayşegül Molu Reuters ajansı aracılığıyla yerli ve yabancı markalara reklamları kesme çağrısı yaptı. Küresel markaların böyle bir dönemde reklam vermelerinin irrasyonel (akla ters) olacağını savunan Molu, reklamın yeri geldiğinde silah olduğunu iddia etti.
Molu, 'Reklam toplumsal huzursuzluk karşısında, bırakın işe yaramak, ters tepen bir silah haline gelir. Markalar toplumsal duyarlılıklara sırt dönemez, rol çalamaz. Küresel markaların irrasyonel yatırım yapacaklarını, önemsedikleri bir pazar olan Türkiye'de varlıklarını tehlikeye atacak bir tutumda olacaklarını hiç sanmam. Medya, etkinlik gibi tüm faaliyetler bu nedenle şimdilik, yavaşlamakta' dedi.
facebook: Haber7 Hakan Göksel Ekonomi Editörü